Một thay đổi lớn trong chính sách của Mỹ tại Iraq
Thứ ba vừa qua, bộ ngoại giao Mỹ loan báo rằng Hoa Kỳ sẽ cùng với các nước khác tham gia vào những cuộc đàm phán cấp cao với Iran và Syria về tình hình Iraq vào mùa xuân năm nay, lần đầu tiên mà có một cuộc gặp gỡ như vậy giữa chính quyền Bush và hai nước kia từ ba năm nay. Đây là một thay đổi lớn trong chính sách ngoại giao của tổng thống Bush mà từ trước tới nay vẫn bác bỏ các đề nghị tiếp xúc trực tiếp ở cấp cao với Damascus và Tehran.
Theo thông cáo, phiên họp đầu tiên sẽ thực hiện ở cấp đại sứ vào đầu tháng ba. Một phiên họp thứ hai, cấp bộ trưởng sẽ được tổ chức vào tháng tư và Bộ Ngoại Giao Mỹ hôm thứ ba vừa qua đã tiết lộ rằng có khả năng sẽ có những cuộc đối thoại trực tiếp với các bộ trưởng của Iran, một điều mà chính quyền Bush vẫn từ chối không chấp nhận cho đến khi Iran ngưng chương trình làm giầu uranium của họ.
Tuy rằng những phiên họp này chỉ tập trung vào vấn đề làm sao ổn định tình hình tại Iraq, nhưng chúng cũng đẩy hé mở cánh cửa dẫn đến các cuộc thương thuyết ngoại giao giữa Hoa Kỳ với Iran và Syria. “Chúng tôi sẽ có mặt” đó là tuyên bố của Sean McCormack, phát ngôn nhân bộ ngoại giao Hoa Kỳ. Khi được hỏi về liệu có thể có những cuộc gặp gỡ song phương với Iraq hay không, ông McCormack cho biết “Chúng ta phải đợi xem. Vấn đề chính là Iraq. Chính phủ Iraq là người triệu tập hội nghị này. Chúng tôi đón mừng sáng kiến đó và sẽ đến tham dự”.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ, bà Condoleeza Rice khi đưa ra thông báo về các phiên họp này cũng tuyên bố “Tôi xin chỉ ra rằng chính phủ Iraq đã mời Syria và Iran tham dự cả hai phiên họp vùng này. Chúng tôi hy vọng rằng tất cả các chính phủ hãy nắm lấy cơ hội này để cải thiện quan hệ với Iraq - và tham gia vào việc tạo ra hòa bình và ổn định trong vùng.” Bà cũng lưu ý thêm rằng chính Nhóm Nghiên Cứu về Iraq (Iraq Study Group) cầm đầu bởi cựu ngoại trưởng James Baker và cựu dân biểu Lee Hamitlton cũng đã khuyến cáo mời Syria và Iran đến tham dự những hội nghị các nước láng giềng như vậy. Nhưng khi nhóm này đưa ra khuyến cáo đó vào tháng chạp năm ngoái, ông Bush đã bác bỏ.
Theo thông cáo của chính phủ Iraq, thì Iraq đang chuẩn bị để tổ chức phiên họp đầu tiên vào khoảng giữa tháng ba tại Baghdad, và danh sách những nước được mời tham dự bao gồm các nước thành viên của Liên Đoàn Arab (Arab League) và năm thành viên thường trực của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc - Hoa Kỳ, Anh, Pháp, Trung Quốc và Nga. Theo một viên chức bộ ngoại giao Iraq thì Syria sẽ được đại diện bởi ông Ahmed Arnous, phụ tá ngoại trưởng Syria, còn các nước Arab khác và Iran thì hiện vẫn còn chưa cho biết rõ chi tiết. Về phía Mỹ, nguồn tin từ Washington cho biết chính phủ Mỹ sẽ cử tham gia phiên họp này một số viên chức cao cấp nhất trong bộ ngoại giao tỷ như David M.Satterfield, cố vấn cao cấp của bộ ngoại giao về Iraq. Phiên họp thứ nhì ở cấp bộ trưởng sẽ được tổ chức vào đầu tháng tư nhưng hiện chưa biết là sẽ được tổ chức tại nơi nào. Bà ngoại trưởng Rice sẽ đích thân tham dự phiên họp thứ nhì cấp bộ trưởng tổ chức vào đầu tháng tư.
Tuyên bố từ Đan Mạch nơi ông hiện đang công du, ngoại trưởng Iraq, Hosnyar Zebari nói rằng việc Hoa Kỳ chấp nhận đối thoại trực diện với Iran và Syria, hai nước mà Washington vẫn tố cáo là tìm cách tạo bất ổn tại Iraq là một biến chuyển nhiều ý nghĩa, Ông Zebari nói “Iraq đã trở thành một vấn đề gây chia rẽ trong vùng. Nhưng Iraq cũng có thể giúp đỡ những nước láng giềng nữa. Nó có thể cung cấp một cơ sở cho họ giaỉ quyết những bất đồng”
Quyết định tham dự các phiên họp này của Mỹ đã xảy ra đúng vào lúc Michael McConnell, giám đốc tình báo quốc gia mới của Mỹ ra điều trần trước Quốc Hội đã công nhận với các thượng nghị sỹ rằng tình hình tại Iraq “đang chuyển biến theo chiều hướng đen tối” và rằng từ ngữ “nội chiến” đã diễn tả đúng tình trạng này. Nhưng quyết định tham dự trên của chính quyền Bush có vẻ cũng là một phần của một chiến lược mới, tăng cường các hoạt động ngoại giao trong lúc đồng thời gia tăng những chỉ trích về các hoạt động của Iran tại Iraq và đe dọa phản ứng quân sự đối với Iran.
Mỹ đã gởi hai hàng không mẫu hạm cùng với các chiến hạm yểm trợ và bảo vệ tới tuần tiễu vùng bờ biển phía tây của Iran trên vịnh Ba Tư. Trong những tuần qua, chính quyền Bush cũng gia tăng những lời tố cáo Iran, quy trách nhiệm cho lực lượng Vệ Binh Cách Mạng của Iran là đã vũ trang và huấn luyện cho những phiến quân Shia tại Iraq và phải cịu trách nhiệm về cái chết của nhiều binh sỹ Mỹ và Anh, bị chết vì những trái mìn hiện đại đặt trên các nẻo đường tuần tiễu của các lực lượng này. Mỹ cũng gia tăng áp lực với Iran tại Liên Hiệp Quốc. Washington đòi hỏi Hội Đồng Bảo An phải mở rộng thêm các trừng phạt đối với Iran vì nước này đã không chịu thi hành một nghị quyết của Liên Hiệp Quốc để ngưng làm giầu uranium. Tương tự như vậy Syria cũng bị tố cáo là đã che chở cho những lãnh tụ phiến quân Iraq sinh sống tại nước mình và cho phép các vũ khí cùng các chí nguyện quân chống Mỹ ngoại quốc đi quá cảnh nước mình để sang Iraq.
Trong khi đó, những dự tính của những người Dân Chủ nhằm giới hạn quyền của ông Bush trên lãnh vực chiến tranh và buộc ông Bush phải thay đổi chính sách tại Iraq đang gặp trở ngại vì những chia rẽ bên trong đảng chung quanh vấn đề phải hành động quyết liệt đến mức nào.
Một nhóm thượng nghị sỹ Dân Chủ hiện đang thúc đẩy Thượng Viện hủy bỏ nghị quyết thông qua năm 2002 cho phép ông Bush tấn công Iraq và đưa ra một nghị quyết mới giới hạn nhiệm vụ của quân đội Mỹ và ra lệnh phải bắt đầu rút quân vào mùa hè này. Tại Hạ Viện, một dân biểu cựu chiến binh có nhiều uy tín đang vận động dùng quyền hạn tài chánh của Quốc Hội để buộc ông Bush phải cắt giảm sự can thiệp của Mỹ vào Iraq. Cả hai dự tính này có vẻ đều không có đủ sự ủng hộ cần thiết để được thông qua. Tuy nhiên theo ông Harry Reid, trưởng khối đa số Thượng Viện, thì vấn đề Iraq cũng sẽ vẫn còn cho đến khi Mỹ rút khỏi nước này. Ông Reid nói “Iraq cũng vẫn sẽ còn đó, chỉ là một vấn đề thời gian trước khi chúng tôi lại quay trở lại việc này” Và ông dự tính là khoảng thời gian này sẽ tính “bằng ngày chứ không phải là bằng tuần” trước khi Thượng Viện quay trở lại bàn thảo vấn đề này.
Phải chăng những sáng kiến ngoại giao mới của chính phủ Bush là một đòn “phủ đầu” đối với sự chống đối ở quốc hội cũng như các sự chống đối khác?
Theo thông cáo, phiên họp đầu tiên sẽ thực hiện ở cấp đại sứ vào đầu tháng ba. Một phiên họp thứ hai, cấp bộ trưởng sẽ được tổ chức vào tháng tư và Bộ Ngoại Giao Mỹ hôm thứ ba vừa qua đã tiết lộ rằng có khả năng sẽ có những cuộc đối thoại trực tiếp với các bộ trưởng của Iran, một điều mà chính quyền Bush vẫn từ chối không chấp nhận cho đến khi Iran ngưng chương trình làm giầu uranium của họ.
Tuy rằng những phiên họp này chỉ tập trung vào vấn đề làm sao ổn định tình hình tại Iraq, nhưng chúng cũng đẩy hé mở cánh cửa dẫn đến các cuộc thương thuyết ngoại giao giữa Hoa Kỳ với Iran và Syria. “Chúng tôi sẽ có mặt” đó là tuyên bố của Sean McCormack, phát ngôn nhân bộ ngoại giao Hoa Kỳ. Khi được hỏi về liệu có thể có những cuộc gặp gỡ song phương với Iraq hay không, ông McCormack cho biết “Chúng ta phải đợi xem. Vấn đề chính là Iraq. Chính phủ Iraq là người triệu tập hội nghị này. Chúng tôi đón mừng sáng kiến đó và sẽ đến tham dự”.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ, bà Condoleeza Rice khi đưa ra thông báo về các phiên họp này cũng tuyên bố “Tôi xin chỉ ra rằng chính phủ Iraq đã mời Syria và Iran tham dự cả hai phiên họp vùng này. Chúng tôi hy vọng rằng tất cả các chính phủ hãy nắm lấy cơ hội này để cải thiện quan hệ với Iraq - và tham gia vào việc tạo ra hòa bình và ổn định trong vùng.” Bà cũng lưu ý thêm rằng chính Nhóm Nghiên Cứu về Iraq (Iraq Study Group) cầm đầu bởi cựu ngoại trưởng James Baker và cựu dân biểu Lee Hamitlton cũng đã khuyến cáo mời Syria và Iran đến tham dự những hội nghị các nước láng giềng như vậy. Nhưng khi nhóm này đưa ra khuyến cáo đó vào tháng chạp năm ngoái, ông Bush đã bác bỏ.
Theo thông cáo của chính phủ Iraq, thì Iraq đang chuẩn bị để tổ chức phiên họp đầu tiên vào khoảng giữa tháng ba tại Baghdad, và danh sách những nước được mời tham dự bao gồm các nước thành viên của Liên Đoàn Arab (Arab League) và năm thành viên thường trực của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc - Hoa Kỳ, Anh, Pháp, Trung Quốc và Nga. Theo một viên chức bộ ngoại giao Iraq thì Syria sẽ được đại diện bởi ông Ahmed Arnous, phụ tá ngoại trưởng Syria, còn các nước Arab khác và Iran thì hiện vẫn còn chưa cho biết rõ chi tiết. Về phía Mỹ, nguồn tin từ Washington cho biết chính phủ Mỹ sẽ cử tham gia phiên họp này một số viên chức cao cấp nhất trong bộ ngoại giao tỷ như David M.Satterfield, cố vấn cao cấp của bộ ngoại giao về Iraq. Phiên họp thứ nhì ở cấp bộ trưởng sẽ được tổ chức vào đầu tháng tư nhưng hiện chưa biết là sẽ được tổ chức tại nơi nào. Bà ngoại trưởng Rice sẽ đích thân tham dự phiên họp thứ nhì cấp bộ trưởng tổ chức vào đầu tháng tư.
Tuyên bố từ Đan Mạch nơi ông hiện đang công du, ngoại trưởng Iraq, Hosnyar Zebari nói rằng việc Hoa Kỳ chấp nhận đối thoại trực diện với Iran và Syria, hai nước mà Washington vẫn tố cáo là tìm cách tạo bất ổn tại Iraq là một biến chuyển nhiều ý nghĩa, Ông Zebari nói “Iraq đã trở thành một vấn đề gây chia rẽ trong vùng. Nhưng Iraq cũng có thể giúp đỡ những nước láng giềng nữa. Nó có thể cung cấp một cơ sở cho họ giaỉ quyết những bất đồng”
Quyết định tham dự các phiên họp này của Mỹ đã xảy ra đúng vào lúc Michael McConnell, giám đốc tình báo quốc gia mới của Mỹ ra điều trần trước Quốc Hội đã công nhận với các thượng nghị sỹ rằng tình hình tại Iraq “đang chuyển biến theo chiều hướng đen tối” và rằng từ ngữ “nội chiến” đã diễn tả đúng tình trạng này. Nhưng quyết định tham dự trên của chính quyền Bush có vẻ cũng là một phần của một chiến lược mới, tăng cường các hoạt động ngoại giao trong lúc đồng thời gia tăng những chỉ trích về các hoạt động của Iran tại Iraq và đe dọa phản ứng quân sự đối với Iran.
Mỹ đã gởi hai hàng không mẫu hạm cùng với các chiến hạm yểm trợ và bảo vệ tới tuần tiễu vùng bờ biển phía tây của Iran trên vịnh Ba Tư. Trong những tuần qua, chính quyền Bush cũng gia tăng những lời tố cáo Iran, quy trách nhiệm cho lực lượng Vệ Binh Cách Mạng của Iran là đã vũ trang và huấn luyện cho những phiến quân Shia tại Iraq và phải cịu trách nhiệm về cái chết của nhiều binh sỹ Mỹ và Anh, bị chết vì những trái mìn hiện đại đặt trên các nẻo đường tuần tiễu của các lực lượng này. Mỹ cũng gia tăng áp lực với Iran tại Liên Hiệp Quốc. Washington đòi hỏi Hội Đồng Bảo An phải mở rộng thêm các trừng phạt đối với Iran vì nước này đã không chịu thi hành một nghị quyết của Liên Hiệp Quốc để ngưng làm giầu uranium. Tương tự như vậy Syria cũng bị tố cáo là đã che chở cho những lãnh tụ phiến quân Iraq sinh sống tại nước mình và cho phép các vũ khí cùng các chí nguyện quân chống Mỹ ngoại quốc đi quá cảnh nước mình để sang Iraq.
Trong khi đó, những dự tính của những người Dân Chủ nhằm giới hạn quyền của ông Bush trên lãnh vực chiến tranh và buộc ông Bush phải thay đổi chính sách tại Iraq đang gặp trở ngại vì những chia rẽ bên trong đảng chung quanh vấn đề phải hành động quyết liệt đến mức nào.
Một nhóm thượng nghị sỹ Dân Chủ hiện đang thúc đẩy Thượng Viện hủy bỏ nghị quyết thông qua năm 2002 cho phép ông Bush tấn công Iraq và đưa ra một nghị quyết mới giới hạn nhiệm vụ của quân đội Mỹ và ra lệnh phải bắt đầu rút quân vào mùa hè này. Tại Hạ Viện, một dân biểu cựu chiến binh có nhiều uy tín đang vận động dùng quyền hạn tài chánh của Quốc Hội để buộc ông Bush phải cắt giảm sự can thiệp của Mỹ vào Iraq. Cả hai dự tính này có vẻ đều không có đủ sự ủng hộ cần thiết để được thông qua. Tuy nhiên theo ông Harry Reid, trưởng khối đa số Thượng Viện, thì vấn đề Iraq cũng sẽ vẫn còn cho đến khi Mỹ rút khỏi nước này. Ông Reid nói “Iraq cũng vẫn sẽ còn đó, chỉ là một vấn đề thời gian trước khi chúng tôi lại quay trở lại việc này” Và ông dự tính là khoảng thời gian này sẽ tính “bằng ngày chứ không phải là bằng tuần” trước khi Thượng Viện quay trở lại bàn thảo vấn đề này.
Phải chăng những sáng kiến ngoại giao mới của chính phủ Bush là một đòn “phủ đầu” đối với sự chống đối ở quốc hội cũng như các sự chống đối khác?
Lê Mạnh Hùng
No comments:
Post a Comment